Veel gestelde vragen (FAQ)

De belangrijkste taak van de Inspectie van Financiën bestaat in de zgn. administratieve en begrotingscontrole. De administratieve en begrotingscontrole is een geheel van regels en procedures dat de Regering aan zichzelf en aan ieder van haar leden oplegt voor de voorbereiding, uitvoering en bijsturing van de begroting. Deze regels en procedures verschillen dan ook voor de verschillende overheden (Federale overheid, Vlaamse Gewest, enz.).

Deze regels bepalen doorgaans de bevoegdheden van alle betrokken actoren in verband met de uitvoering van de begroting (bevoegdheden regering, minister van begroting en ambtenarenzaken enz.) en bepaalde controlemodaliteiten.

Neen, beide instellingen zijn grotendeels complementair : de Inspectie van Financiën werkt voor de verschillende Regeringen, het Rekenhof voor de parlementen. Bovendien geeft de Inspectie van Financiën haar adviezen alvorens de definitieve beslissing genomen wordt; het Rekenhof onderzoekt de dossiers pas achteraf.

Dit impliceert dat de Inspectie van Financiën meestal binnen een korte termijn een advies geeft over een specifiek dossier, en het Rekenhof gewoonlijk later meer diepgaande studies en analyses maakt die eventueel verschillende overheidsdiensten omvatten.

De controle van beide instellingen heeft ongetwijfeld ook een preventief effect. Zie ook hier 

De Inspectie van Financiën bezorgt haar adviezen aan de bevoegde minister (of de gedelegeerde ambtenaar) of zijn of haar directe medewerkers, alvorens die de definitieve beslissing neemt.

Deze nota’s zijn beleidsvoorbereidende documenten waarvan de verspreiding wettelijk beperkt wordt.

Immers, de Inspectie van Financiën valt als deel van de federale administratie onder de federale wetgeving in verband met de openbaarheid van bestuur (wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur). De bijzondere financieringswet van 16 januari 1989 bepaalt bovendien ook dat de inspecteurs van financiën hun verslagen alleen meedelen aan de regering waaronder zij ressorteren (artikel 51, tweede lid). Daaruit volgt dat, tenzij u behoort tot een van de hierboven vermelde personen (minister, gedelegeerde ambtenaar enz.), wij u geen kopie van een advies of nota kunnen bezorgen.

Een kopie van een advies of nota kan op basis van de wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur wel wordt aangevraagd bij de bestemmeling, dat wil zeggen aan de minister of de betrokken ambtenaar.

In verband hiermee verwijzen wij ook naar advies 2012-97 van 12 november 2012 van de federale Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten (zie http://www.ibz.rrn.fgov.be/nl/commissies/openbaarheid-van-bestuur/) en het advies van de Vlaamse Beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur OVB/2011/2 (zie http://openbaarheid.vlaanderen.be/nlapps/docs/default.asp?fid=17).

Neen, de doorlooptijd van de dossiers wordt vrij systematisch opgevolgd, en de meeste dossiers worden zeer snel bij de Inspectie van Financiën afgehandeld (routinedossiers zelfs meestal binnen één werkdag). Ook meer complexe dossiers vergen zelden meer dan een week – in de veronderstelling natuurlijk dat zij volledig zijn. Het gebeurt zeer vaak dat bij een eerste nazicht een dossier ter vervollediging wordt teruggestuurd naar de betrokken dienst.

De eerstelijnscontrole leidt vaak tot een kwalitatieve verbetering van de dossiers die aan de minister of de regering worden voorgelegd. Zal de Inspectie van Financiën er op staan dat de wettelijkheid, de budgettaire weerslag of de doelmatigheid van een voorstel zo goed mogelijk wordt weergegeven.

Neen, een negatief advies van de Inspectie van Financiën leidt er wel toe dat de betrokken minister – indien hij of zij het dossier desondanks wil doorzetten – in beroep moet gaan bij de Minister van Begroting, en indien die niet akkoord gaat, eventueel bij de ministerraad.

De Inspectie van Financiën heeft dus nooit het laatste woord.

Een inspecteur van financiën hoort zich niet in te laten met de politieke aspecten van een dossier; dat soort van beoordeling zal hij principieel aan de bevoegde minister(s) overlaten. Afgezien daarvan kan hij of zij wél een opportuniteitsoordeel vellen over de praktische invulling van een dossier, met name de efficiëntie, de effectiviteit en de zuinigheid van de voorgestelde maatregelen.

Neen, de Inspectie van Financiën is geen dienst die interne fraude of corruptie onderzoekt bij de overheden waar zij actief is, zoals bv. OLAF dat doet voor de Europese overheden. De Inspectie van Financiën treedt vooral op in het proces van de administratieve en begrotingscontrole.  Het is in eerste instantie aan de leidinggevende ambtenaren van het departement om hun interne controle zodanig te organiseren dat interne fraude en corruptie voorkomen en opgespoord wordt.

De Inspectie van Financiën heeft ook geen enkele gerechtelijke of politionele bevoegdheid: fraudegevallen dienen dus door de gerechtelijke overheid onderzocht en vervolgd te worden.

Volgens artikel 29 van het Wetboek van Strafvordering zijn ambtenaren die in hoofde van de uitoefening van hun ambt kennis krijgen van een misdaad of een wanbedrijf, gehouden dit aan te geven aan de gerechtelijke overheid. Dit geldt dus ook voor de Inspectie van Financiën.

Overigens kan de Inspectie van Financiën met één of twee inspecteurs per departement niet alles controleren: zij onderzoekt enkel de meer belangrijke dossiers boven bepaalde drempels. Uiteraard is haar bevoegdheid ook beperkt tot het departement waarbij ze haar controle uitoefent.

Neen. De Inspectie van Financiën is geen deel van de FOD Financiën en heeft geen enkele bevoegdheid in verband met de inning of de controle van de belastingen. De Inspectie van Financiën werkt voor de ministers van begroting en ambtenarenzaken en voor de regering : ze waakt erover dat de begroting gerespecteerd wordt en dat de projecten van de ministers zo efficiënt, effectief en economisch mogelijk geconcipieerd en uitgevoerd worden.

Voorts bewaakt de Inspectie van Financiën ook de regelmatigheid: zij gaat na of de rechtsregels gerespecteerd worden, of bij een overheidsopdracht de wetgeving overheidsopdrachten correct werd nageleefd en de inschrijvers gelijk behandeld werden.